آشنایی با

دپارتمان میکروب شناسی دنا

«میکروب شناسی» (Microbiology) یا میکروبیولوژی، شاخه‌ای از علم زیست‌شناسی است که به مطالعه میکروارگانیسم‌ها می‌پردازد. میکروارگانیسم‌ها موجودات زنده بسیار کوچکی هستند که با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده نیستند: باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها.

میکروب‌شناسی یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در یک آزمایشگاه است. دپارتمان میکروب‌شناسی مسئول انجام آزمایش‌های مختلفی روی میکروارگانیسم‌هاست، از جمله به منظور:

توسعه میکروب‌شناسی

مطالعه میکروارگانیسم‌ها به دوران باستان برمی‌گردد. هرچند که تا قرن نوزدهم، پیشرفت‌های چندانی در این زمینه صورت نگرفت. در سال 1861، لویی پاستور کشف کرد که فرآیند تخمیر و فساد توسط میکروارگانیسم‌ها ایجاد می‌شود. این کشف منجر به توسعه فرآیندهای پاستوریزه کردن و استریل کردن شد که نقش مهمی در ایمنی مواد غذایی و پزشکی ایفا می‌کنند.
در قرن بیستم پیشرفت‌های قابل‌توجهی در زمینه میکروب‌شناسی مولکولی حاصل شد. میکروب‌شناسی مولکولی، شاخه‌ای از میکروب‌شناسی است که به مطالعه ساختار و عملکرد ژنوم میکروارگانیسم‌ها می‌پردازد. این دستاوردها منجر به ابداع روش‌های جدید برای تشخیص و درمان بیماری‌های عفونی شده است.

روش‌های انجام تست‌ها

تست میکروب‌شناسی، هر نوع آزمایشی است که روی میکروارگانیسم‌ها انجام می‌شود. این آزمایش‌ها می‌توانند برای تشخیص عفونت‌ها، شناسایی میکروارگانیسم‌ها، تعیین حساسیت میکروارگانیسم‌ها به دارو، و کشف چگونگی انتقال بیماری‌های عفونی استفاده شوند.
روش‌های آزمایش‌های میکروبیولوژی متنوعی وجود دارد که برخی از رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:

  • کشت میکروبی (Culture) برای رشد میکروارگانیسم‌ها در آزمایشگاه. پس از رشد دادن میکروارگانیسم‌ها، می‌توان آنها را شناسایی و بررسی کرد تا حساسیت آنها به آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر داروها مشخص شود.
  • رنگ آمیزی میکروسکوپی (Microscopic staining)برای شناسایی میکروارگانیسم‌ها در زیر میکروسکوپ. در این روش، نمونه با رنگ‌های مخصوص رنگ‌آمیزی می‌شود و سپس با میکروسکوپ بررسی می‌شود.
  • تست‌های بیوشیمیایی (Biochemical tests) تست‌های شناسایی میکروارگانیسم‌ها بر اساس فعالیت‌های بیوشیمیایی آنها. برای این منظور، نمونه با مواد شیمیایی مختلف مخلوط می‌شود و سپس واکنش آن بررسی می‌شود.
  • تست‌های سرولوژی (Serology tests) تشخیص آنتی‌بادی‌ها و آنتی‌ژن‌های میکروارگانیسم‌ها در خون. برای این کار، سرم خون با آنتی‌ژن‌های مختلف مخلوط شده و واکنش آن مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
  • تست‌های مولکولی (Molecular tests) برای شناسایی DNA یا RNA میکروارگانیسم‌ها در نمونه‌های مختلف مانند خون، ادرار، مدفوع و بزاق. در این متد، ابتدا DNA یا RNA از نمونه استخراج می‌شود و بعد با روش‌های مختلف مانند PCR و توالی‌یابی، بررسی می‌شود.

تست‌های پرکاربرد میکروبیولوژی

برخی از رایج‌ترین آزمایش‌های میکروب‌شناسی که برای تشخیص عفونت‌ها استفاده می‌شوند عبارتند از:

  • کشت خون (Blood culture) برای تشخیص باکتری‌ها و قارچ‌هایی که باعث عفونت خون می‌شوند.
  • کشت ادرار (Urine culture) برای بررسی وجود باکتری‌هایی که عامل عفونت ادراری هستند.
  • کشت مدفوع (Stool culture) تشخیص باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌های مولد عفونت‌های روده‌ای.
  • کشت بزاق (Saliva culture) شناسایی باکتری‌ها و ویروس‌های عامل عفونت‌های تنفسی.
  • کشت مایع مغزی نخاعی (CSF culture) تشخیص باکتری‌ها و ویروس‌هایی که باعث عفونت‌های مغزی و نخاعی می‌شوند.

مراحل انجام آزمایش‌ها

تست‌ها میکروبیولوژی بر اساس نوع آزمایش، نیازمند انجام اقدامات متفاوتی است؛ با این حال، به طور کلی، مراحل زیر دنبال می‌شود:

  • جمع‌آوری نمونهنمونه‌ لازم برای تست، از خون، ادرار، مدفوع، بزاق، مایع مغزی نخاعی یا سایر مایعات و بافت‌های بدن گرفته می‌شود. نوع نمونه‌ای که جمع‌آوری می‌شود به نوع آزمایش بستگی دارد.
  • انتقال نمونه به آزمایشگاهنمونه گرفته‌شده باید به سرعت به آزمایشگاه منتقل شود تا از رشد میکروارگانیسم‌ها جلوگیری شود. نمونه‌ها باید در ظروف استریل و مُهر و موم شده جمع‌آوری و حمل شوند.
  • آماده‌سازی نمونهابتدا نمونه برای آزمایش آماده می‌شود. این کار ممکن است شامل کشت میکروبی، رنگ‌آمیزی میکروسکوپی، تهیه اسلاید برای تست‌های سرولوژی یا استخراج DNA یا RNA برای تست‌های مولکولی باشد. روش آماده کردن نمونه، بستگی به نوع آزمایش دارد. به عنوان مثال، برای تست رنگ‌آمیزی میکروسکوپی، نمونه روی اسلاید قرار می‌گیرد و با رنگ‌های مخصوص رنگ‌آمیزی می‌شود. برای تست‌های سرولوژی، نمونه سانتریفیوژ می‌شود تا سِرم از سلول‌ها جدا شود. برای تست‌های مولکولی، DNA یا RNA از نمونه استخراج می‌شود.
  • انجام آزمایشتست روی نمونه و بر اساس متد مورد نظر انجام می‌شود. برای مثال، در آزمایش کشت میکروبی، محیط کشت برای بررسی رشد میکروارگانیسم‌ها بررسی می‌شود. برای تست‌های سرولوژی، سرم با آنتی‌ژن‌های مختلف مخلوط می‌شود تا وجود آنتی‌بادی‌ها بررسی شود. در تست‌های مولکولی، DNA یا RNA برای شناسایی میکروارگانیسم‌ها یا تشخیص مقاومت به دارو بررسی می‌شود.
  • آنالیز نتایجنتیجه تست توسط پرسنل این بخش تحلیل می‌شود. پرسنل آزمایشگاه، نتایج را با مقادیر مرجع مقایسه می‌کنند تا ببینند آیا در محدوده طبیعی قرار دارند یا خیر.
  • گزارش نتایجنتایج آزمایش به پزشک گزارش می‌شود تا بر اساس آن، پزشک بتواند روند تشخیص، کنترل و درمان عفونت‌ها را مدیریت کند.

معرفی برخی از

تجهیزات مورد استفاده در دنا در دپارتمان میکروب شناسی

یکی از اصلی‌ترین نقاط برتری آزمایشگاه دنا ارومیه، بهره‌مندی از طیف گسترده‌ای از تجهیزات مدرن آزمایشگاهی است. این مرکز با دارا بودن دستگاه‌های روز با دقت و سرعت پردازش بالا، نتیجه تست‌ها را بدون نیاز به ارسال به مراکز تشخیصی دیگر، با حداکثر دقت و سرعت ارائه می‌نماید. 
برخی از دستگاه‌های مورد استفاده در این بخش از مجموعه دنا در ارومیه، شامل این تجهیزات است:

HFT CASA

سیستم تمام اتوماتیک اسپرموگرام

محصول: شرکت هوشمند فناور تهران

این دستگاه تمام‌اتوماتیک ساخت ایران، مطابق با آخرین دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی طراحی شده و در آزمایشگاه دنا برای شمارش دقیق تعداد، نوع و حرکت‌های اسپرم و همچنین گزارش نارسایی‌ها و اسپرم‌های غیرعادی به کار می‌رود.

Single Process Antibiogram

سیستم آنتی‌بیوگراف

محصول: شرکت توسعه و تجهیز کارما

سیستم تمام‌اتوماتیک آنتی‌بیوگراف دارای امکانات پردازش تصویر و انجام تست حسایت دارویی است و برای تشخیص و گزارش حساسیت بیماران به آنتی‌بیوتیک‌های مختلف، عفونت‌های خونی و موضعی و ادرار کاربرد دارد. همچنین از این دستگاه برای توصیه به پزشک جهت تجویز آنتی‌بیوتیک‌های بهتر و مؤثرتر می‌توان استفاده کرد.

معرفی سایر

دپارتمان‌های تخصصی دنا

آزمایشگاه پاتوبیولوژی دنای ارومیه، مجموعه کاملی از تمامی بخش‌های آزمایشگاهی را داراست و بر همین اساس قادر است طیف بسیار وسیعی از آزمایش‌ها را در کوتاه‌ترین زمان و با کیفیت بالا به انجام برساند.

درباره آزمایشگاه دنا

مجموعه آزمایشگاهی تخصصی پاتوبیولوژی دنا، پیشرو در ارومیه و شمال‌غرب کشور با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و پرسنل فنی متخصص، در فضایی آرام با دسترسی آسان.

فلسفه کاری

پس از سال‌ها فعالیت در سمت‌های گوناگون، تیم مؤسسان آزمایشگاه دنا تصمیم به تأسیس آزمایشگاهی متفاوت گرفتند که جایگاه جدیدی از خدمات تشخیصی را ارائه کند.

تیم آزمایشگاه

ما برای رسیدن به اوج، همکاران خود را به دقت و از میان بهترین کارشناسان انتخاب کرده‌ایم و معتقدیم نیروی انسانی، بزرگ‌ترین دارایی یک مجموعه تشخیصی است.